onlinenewstime.com : นายแพทย์สรรพงศ์ ฤทธิรักษา ประธานศูนย์ข้อมูลยาสมุนไพรการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยถึงการรับมือกับโรคอุจจาระร่วงช่วงหน้าร้อนว่า
ช่วงหน้าร้อนปัญหาที่พบบ่อย คือ โรคระบบทางเดินอาหาร อาหารเป็นพิษ ท้องเสียจากการบริโภคอาหาร เนื่องจากสภาพอากาศร้อนทำให้อาหารบูดเสียได้ง่าย ดังนั้น พฤติกรรมการบริโภคจึงสำคัญมาก โดยเฉพาะอาหารและเครื่องดื่ม จะต้องบริโภคอาหาร และน้ำดื่มที่สะอาด ปลอดภัย แต่ถึงแม้จะระมัดระวังเป็นอย่างดี บางครั้งก็มีโอกาสที่จะเกิดอาการดังกล่าว จึงอยากแนะนำให้ใช้ยาสมุนไพรสำหรับบรรเทาอาการท้องเสีย คือ
ยาเหลืองปิดสมุทร และ ยาธาตุบรรจบ ที่มีสรรพคุณบรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่มีมูกหรือเลือดปน หรือท้องเสียชนิดที่ไม่มีไข้ และยังมีสรรพคุณช่วยขับลม บรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อได้ เนื่องจากผู้ที่เพิ่งหายจากอาการท้องเสีย มักจะมีอาการท้องอืดตามมา และจำเป็นต้องใช้ยาช่วยขับลม เพื่อบรรเทาอาการ ซึ่งส่วนประกอบในตำรับยาเหลืองปิดสมุทร และยาธาตุบรรจบ มีสมุนไพรรสเผ็ดร้อน ที่นอกจากบรรเทาอาการท้องเสียแล้ว ยังช่วยขับลม ทำให้ไม่ต้องรับประทานยาขับลมชนิดอื่นเพิ่มอีก
สำหรับสมุนไพรในงานสาธารณสุขมูลฐาน ที่มีสรรพคุณบรรเทาอาการท้องเสีย คือ สมุนไพรที่มีรสฝาด เนื่องจากมีสารแทนนิน มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย และลดการเคลื่อนไหวของลำไส้ เช่น
กล้วยน้ำว้าดิบหรือห่าม รับประทานครึ่ง – 1 ผล หรือหั่นเป็นแว่น ๆ ตากให้แห้ง บดเป็นผง ชงดื่มวันละ 4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน
ฝรั่ง ใช้ใบแก่ 10 – 15 ใบ ปิ้งไฟให้เกรียม ชงน้ำอุ่น 100 มล. หรือใช้ผลอ่อน 1 ผล ฝนกับน้ำปูนใสดื่มเมื่อมีอาการ
ทับทิม ใช้เปลือกผลแห้งประมาณ ¼ ผล ฝนกับน้ำปูนใส 100 มล. ดื่มเมื่อมีอาการ
มังคุด ใช้เปลือกแห้งประมาณ ¼ ผล ย่างไฟให้เกรียม ฝนกับน้ำปูนใสหรือน้ำต้มสุก 100 มล. ดื่มเมื่อมีอาการ
นายแพทย์สรรพงศ์ กล่าวในตอนท้ายว่า การป้องกันจากอาการท้องเสียนั้น ประชาชนควรเลือกรับประทานอาหารที่ปรุงสุก ใช้วัตถุดิบที่สด สะอาด ปราศจากแมลงวันตอม หรือสัมผัสกับฝุ่นละออง หากต้องการเก็บอาหาร ที่เหลือจากรับประทาน ควรเก็บไว้ในตู้เย็นและนำมาอุ่นทุกครั้งก่อนรับประทาน ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่คุ้นเคย ผักและผลไม้ควรล้างให้สะอาด ทั้งนี้ หากมีอาการท้องร่วง ให้จิบน้ำเกลือแร่บ่อยครั้ง หรือดื่มน้ำสะอาดบ่อยๆ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำช่วงที่มีอาการท้องเสีย
ข้อมูลจาก กลุ่มภารกิจด้านวิเคราะห์และประมวลข่าวสาร สำนักสารนิเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข