onlinenewstime.com : เชื่อว่าแทบทุกคน ต้องมีปัญหาหลงลืมกินยาในบางมื้อ โดยไม่รู้ข้อมูล ว่าต้องทำอย่างไร เนื่องจากมียาหลายประเภท และวิธีการที่แตกต่างกัน
มาดูวิธีที่ถูกต้อง จากบทความ “วิธีรับประทานยา” ของฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อความปลอดภัยในการดูแลตนเองกันดีกว่า
1. ยาก่อนอาหาร
ยาก่อนอาหาร ควรรับประทานในช่วงที่ท้องว่าง ยังไม่ได้รับประทานอาหาร คือก่อนรับประทานอาหารอย่างน้อย 30 นาที ยกเว้นยาควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดบางตัว ที่แนะนำให้ทานก่อนอาหาร อย่างน้อย 15 นาที
หากลืมรับประทานยาก่อนอาหาร
ถ้าลืมรับประทานยาก่อนอาหาร ควรข้ามยามื้อที่ลืมไป เพราะถ้ารับประทานหลังอาหาร ยาจะถูกทำลาย หรืออาหารอาจลดการดูดซึมของยา หรืออาจใช้วิธีรอให้กระเพาะอาหารว่างก่อน แล้วค่อยรับประทานยา ซึ่งก็คือประมาณ 2 ชั่วโมงหลังรับประทานอาหาร แต่ถ้ามียาที่ต้องรับประทานในมื้อถัด ให้รับประทานยาก่อนอาหารมื้อถัดไปแทน ไม่ต้องรับประทานซ้ำ
2. ยาหลังอาหาร
ยาหลังอาหาร ควรรับประทานหลังอาหารไม่เกิน 15-30 นาที
หากลืมรับประทานยาหลังอาหาร
ถ้าลืมรับประทานยาหลังอาหาร สามารถรับประทานได้ทันทีที่นึกได้ และไม่เกิน 15-30 นาที แต่ถ้านึกได้หลังจากรับประทานอาหาร มากกว่า 30 นาทีแล้ว ควรรอรับประทานหลังอาหารในมื้อถัดไป หรืออาจรับประทานอาหารมื้อย่อยแทนมื้อหลัก ก่อนรับประทานยาก็ได้ กรณีที่ยานั้นมีความสำคัญมาก
3. ยาหลังอาหารทันที
ควรรับประทานหลังอาหารทันที หรือพร้อมอาหาร หรือก่อนรับประทานอาหารคำแรก เนื่องจากยามีผลข้างเคียงที่สำคัญคือ ระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้อาเจียน การรับประทานพร้อม หรือหลังอาหารทันที จะช่วยลดอาการได้
หากลืมรับประทานยาหลังอาหารทันที
ถ้าลืมรับประทานยาหลังอาหารทันที ควรรอรับประทานหลังอาหารในมื้อถัดไป หรืออาจรับประทานอาหารมื้อย่อยแทนมื้อหลัก ก่อนรับประทานยาก็ได้ กรณีที่ยานั้นมีความสำคัญมาก
4. ยาก่อนนอน
ยาที่แนะนำให้รับประทานก่อนนอน มีหลายประเภท แต่โดยทั่วไป ควรรับประทานก่อนนอน 15-30 นาที
หากลืมรับประทานยาก่อนนอน
ถ้าลืมรับประทานยาก่อนนอน มักจะนึกได้ เมื่อถึงเช้าของวันรุ่งขึ้น ไม่ควรรับประทานยานั้นอีก ควรรอให้ถึงก่อนเข้านอนในคืนถัดไป ค่อยรับประทานยา
5. ยารับประทานเวลามีอาการ
ควรรับประทานเมื่อมีอาการเท่านั้น หากไม่มีอาการ ไม่จำเป็นต้องรับประทาน ยาในกลุ่มนี้ มักระบุในฉลาก ว่ารับประทานทุกกี่ชั่วโมงเวลาที่มีอาการ เช่น ทุก 8 ชั่วโมง หรือทุก 12 ชั่วโมง เวลามีอาการ เป็นต้น
เมื่อมีอาการ สามารถรับประทานยาได้เลย ไม่ต้องคำนึงถึงมื้ออาหาร เนื่องจากการรับประทานอาหาร ไม่ส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา และหลังรับประทานยาแล้ว ถ้ายังมีอาการอยู่สามารถรับประทานยาซ้ำได้ ตามระยะเวลาที่ระบุไว้ แต่ไม่ควรรับประทานบ่อยกว่าที่ระบุบนฉลาก เมื่อหายแล้ว สามารถหยุดยาได้เลย
ที่มา : ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล