Onlinenewstime.com : รายงานฉบับใหม่ของเอคเซนเชอร์ (NYSE: ACN) เปิดเผยว่า 14.3% ของรายได้บริการชำระเงิน ที่ธนาคารในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เคยได้รับ อาจถูกแทนที่ด้วยการชำระเงินดิจิทัล ที่กำลังขยายตัวและการแข่งขันจากภาคธุรกิจนอกภาคธนาคาร (non-bank) เพราะการชำระเงินกลายเป็นธุรกรรมที่ทำได้โดยทันที ไม่ต้องมีคนช่วยจัดการ และไม่มีค่าใช้จ่าย
รายงานฉบับนี้พบว่า รายได้บริการชำระเงินในภูมิภาคมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น 6.1% ต่อปี จาก 2.6 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2019 เป็นร่วม 3.7 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ ภายในปี 2025 ทั้งนี้ หากธนาคารเปลี่ยนรูปแบบธุรกิจโดยนำเทคโนโลยีล่าสุดเข้ามาใช้ และเน้นให้บริการที่ให้มูลค่าเพิ่มแก่ลูกค้า จะสามารถเจาะส่วนแบ่งจากตลาดมูลค่า 1.1 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ และดันรายได้ให้เติบโตเพิ่มขึ้นได้
รายงานหัวข้อ “Banking Pulse Survey: Two Ways To Win” เป็นรายงานจากการใช้โมเดลวิเคราะห์รายได้ และความเสี่ยงที่เอคเซนเชอร์พัฒนาขึ้น เพื่อประเมินแนวโน้มการชำระเงินของผู้บริโภค การเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมของผู้ค้า เทคโนโลยี และ กฎระเบียบต่าง ๆ
นอกจากนี้ ยังเสริมด้วยข้อมูล จากการสำรวจผู้บริหารที่ดูแลด้านการชำระเงิน 240 คนใน 22 ประเทศ เพื่อให้ทราบว่าผู้บริหาร มีแผนจะลดผลกระทบ และใช้ประโยชน์จากการพลิกโฉมของวงการการชำระเงินอย่างไร จึงจะเสริมสร้างความภักดีของลูกค้า รายได้ และอัตราการทำกำไร
นายนนทวัฒน์ พุ่มชูศรี กรรมการผู้จัดการ กลุ่มงานบริการทางการเงิน เอคเซนเชอร์ ประเทศไทยกล่าวว่า “โลกแห่งการชำระเงินที่ทำได้โดยทันที ไม่ต้องมีคนช่วยจัดการ และไม่มีค่าใช้จ่ายอะไร จะยังคงอยู่กับเราต่อไป ทำให้มาร์จิ้นของธุรกิจน้อยลง ๆ จนเกิดแรงกดดัน จากทั้งคู่แข่งใหม่ ๆ โดยเฉพาะในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่กระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-wallet) เฟื่องฟูมาก”
“เมื่อระบบการชำระเงินที่ทันสมัย มีพัฒนาการที่ดีมากในอาเซียน โดยหลาย ๆ ประเทศ ได้นำระบบการชำระเงินทันที (instant payment) มาใช้แล้ว รายได้ที่มาจากลูกค้าในปัจจุบันจึงน้อยมาก หรือเกือบจะเป็นศูนย์ ยกเว้นธุรกิจบัตรต่าง ๆ ประเด็นที่เร่งด่วนสำหรับภูมิภาค จึงเป็นการหาทางเลือกแหล่งรายได้อื่นและประหยัดต้นทุนให้ได้”
“ตลาดการชำระเงินกำลังบูม และมีโอกาสมูลค่าหลายพันล้านเหรียญ สำหรับผู้ที่มีความพร้อมลงทุนในเทคโนโลยีใหม่ และใช้โมเดลธุรกิจที่ปรับให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมด้านเทคโนโลยีใหม่ ๆ ด้วย ธนาคารที่ตามไม่ทัน จึงมีความเสี่ยงที่จะถูกทิ้งห่างในตลาดบริการชำระเงิน”
รายงานฉบับนี้ชี้ให้เห็นว่า ในอีก 6 ปีข้างหน้า ธนาคารต่าง ๆ จะมีแรงกดดันมากขึ้น ในด้านรายได้ธุรกรรมจากบัตรต่าง ๆ และค่าธรรมเนียม เพราะธุรกรรมชำระเงิน ทำได้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ส่งผลให้รายได้บริการการชำระเงินสัดส่วน 9.6% ในภูมิภาคนี้ ต้องสั่นคลอน
นอกจากนี้ การแข่งขันจากธุรกิจนอกภาคธนาคารในด้าน invisible payment การชำระเงิน จึงทำผ่านทางกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์บนโทรศัพท์มือถือหรืออุปกรณ์พกพาต่าง ๆ ได้ รายได้ของธนาคารราว 3.1% จึงสั่นคลอนด้วยเช่นกัน อีกทั้งระบบการชำระเงินทันที ยังเข้ามาทดแทนการใช้บัตร
การโอนและชำระรายการต่าง ๆ สามารถทำได้แบบเรียลไทม์ ซึ่งธนาคารอาจไม่ได้สนใจเท่าใดนัก แต่ก็อาจกระทบต่อรายได้ 1.7% ของบริการการชำระเงินส่วนนี้
สถานการณ์จะเข้มข้น จากรายได้ธุรกรรมจากบัตรและค่าธรรมเนียมต่าง ๆ ที่ลดลง โดยทั้งกฎระเบียบและเทคโนโลยีก็จะเป็นปัจจัย ทำให้ธนาคารมีบทบาทด้านการชำระเงินน้อยลงด้วย ซึ่งในระหว่างปี 2015-2018 รายได้จากธุรกรรมบัตรเครดิตองค์กรของธนาคารทั่วโลกนั้น ลดลง 33% ขณะที่รายได้ธุรกรรมบัตรเดบิต ลดลงเกือบ 15% ส่วนรายได้จากบัตรเครดิต ลดลงเกือบ 12%
รายงานฉบับนี้ พบว่า อุตสาหกรรมธนาคารมีความตระหนักเกี่ยวกับความท้าทายจากเทคโนโลยี ที่ส่งผลต่อบริการชำระเงิน โดยกว่า 2/3 หรือ 71% ของผู้บริหารที่สำรวจจากทุกตลาด เห็นพ้องว่ามีหลายธุรกรรมการชำระเงินมากขึ้นเรื่อย ๆ ที่ทำได้โดยไม่ต้องมีค่าใช้จ่าย
และเกือบ 3/4 หรือ 73% ก็เชื่อว่าการชำระเงินส่วนใหญ่ ทำได้โดยไม่ต้องอาศัยตัวกลางแล้ว หรือจะทำได้ภายในอนาคตอันใกล้คือ 12 เดือนข้างหน้า ผู้บริหาร 78% ยังกล่าวว่าการชำระเงินในปัจจุบัน สามารถทำได้โดยทันที หรือจะทำได้ภายในอนาคตอันใกล้คือ 12 เดือนข้างหน้านี้
“การเปลี่ยนผ่านไปสู่ยุคดิจิทัล ของระบบการชำระเงินในภูมิภาค จะส่งผลกระทบเชิงลึกต่อผู้ประกอบการทุกรายในอุตสาหกรรม ซึ่งธนาคารจะต้องเปลี่ยนในระดับฐานราก เกี่ยวกับมุมมองต่อรายได้ในส่วนนี้” นายนนทวัฒน์กล่าว “แต่ก่อนธนาคารมีรายได้หลายพันล้านเหรียญสหรัฐฯ จากช่องทางเหล่านี้ แต่ก็กำลังจะเสียส่วนนี้ไป เมื่อมีการแข่งขันเข้มข้นขึ้น จึงต้องพัฒนาโมเดลธุรกิจดิจิทัล สำหรับการแข่งขันยุคใหม่”
เพื่อรับมือกับความท้าทายในตลาด 18% ของผู้ตอบแบบสำรวจกล่าวว่า ประเด็นสำคัญสำหรับธนาคารคือ การสร้างความปลอดภัย ในการทำธุรกรรมการชำระเงินสำหรับรายย่อย และราว 1/4 หรือ 22% ได้ระบุถึงเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หุ่นยนต์ การเรียนรู้ของเครื่อง และนวัตกรรมศูนย์รวมการชำระเงิน ในฐานะแพลตฟอร์มเทคโนโลยีที่จำเป็นต้องนำมาปรับใช้เข้ากับระบบหลัก ๆ เพื่อให้การชำระเงินทำได้ต่อเนื่องและฉับไว
สำหรับประเทศไทยนั้น ธนาคารมีรายได้ที่เกี่ยวข้องกับการชำระเงิน ประมาณ 17% หรือราวหนึ่งพันล้านเหรียญสหรัฐฯ ซึ่งเสี่ยงที่จะถูกทดแทนด้วยระบบชำระเงินดิจิทัล และการแข่งขันจากภาคนอกธนาคาร รายงานฉบับนี้ ประเมินว่ารายได้บริการชำระเงินในไทย จะเพิ่มขึ้นประมาณ 5.2% ต่อปี จากร่วม 5.4 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ในปี 2019 เป็น 7.2 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ภายในปี 2025 จึงมีโอกาสการสร้างรายได้อีก 1.9 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ที่ธนาคารสามารถทำได้ เมื่อนำเทคโนโลยีใหม่และโมเดลธุรกิจใหม่ในเชิงนวัตกรรมเข้ามาใช้