สื่อสารอย่างสร้างสรรค์ เพื่อส่งเสริมการปรับพฤติกรรมด้านโภชนาการ

Onlinenewstime.com : การปลูกฝังความรู้และพฤติกรรมด้านโภชนาการที่เหมาะสม ตั้งแต่เยาว์วัยจะเป็นรากฐานไปสู่สุขภาพที่แข็งแรงเมื่อเติบโตขึ้น แต่การส่งเสริมให้เด็กไทย มีพฤติกรรมสุขภาพดีในระยะยาว ไม่สามารถสำเร็จลุล่วงได้โดยหน่วยงานใดเพียงหน่วยงานเดียว ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งครอบครัว โรงเรียน และสังคม ในการสื่อสารความรู้ด้านโภชนาการที่เข้าใจง่าย ควบคู่ไปกับการเป็นต้นแบบ ด้านพฤติกรรมสุขภาพที่ดีให้กับเด็ก

ด้วยเจตนารมณ์ในการส่งเสริมโภชนาการ เพื่อสุขภาพที่ดีของเด็กไทย ภายใต้พันธกิจ “เนสท์เล่เพื่อเด็กสุขภาพดี” เนสท์เล่ ประเทศไทย จึงผนึกกำลังร่วมกับพันธมิตร ทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อขับเคลื่อนกิจกรรมเสริมสร้างการเรียนรู้ด้านโภชนาการ และสุขภาพอย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งพัฒนาเครื่องมือ และวิธีการสื่อสารที่สร้างสรรค์ เพื่อสร้างแรงจูงใจที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพของคนไทยทุกช่วงวัยอย่างยั่งยืน

ภายในงานประชุมวิชาการโภชนาการแห่งชาติ ครั้งที่ 13 ณ ศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค บางนา นางกนกทิพย์ ปริญญานุสสรณ์ ผู้จัดการฝ่ายพัฒนาและสื่อสารโภชนาการเพื่อสุขภาพ บริษัท เนสท์เล่ (ไทย) จำกัด กล่าวถึงแนวคิด ในการสื่อสารเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของคนไทยว่า

“ตลอดหลายปีที่เนสท์เล่ดำเนินโครงการต่างๆ ร่วมกับภาครัฐและเอกชนเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสุขภาพ ให้เกิดขึ้นในสังคมไทย เราพบว่าการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ในรูปแบบที่ง่าย ต่อการเข้าถึงชุมชนในวงกว้าง ด้วยเนื้อหาที่สนุก เข้าใจง่าย และเหมาะสมกับแต่ละช่วงวัย คือสิ่งสำคัญ ที่จะช่วยให้เกิดการปรับทัศนคติและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้สำเร็จ

ขณะเดียวกัน การจะปลูกฝัง และปรับพฤติกรรมที่ดีให้กับเด็กได้อย่างยั่งยืนนั้น นอกจากผู้ใหญ่จะต้องหมั่นสื่อสารเชิงบวกกับเด็กแล้ว ยังต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตนเอง ให้เป็นแบบอย่างที่ดีของเด็กด้วย”  

เนสท์เล่ ประเทศไทย จึงร่วมกับพันธมิตรทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ตลอดจนหน่วยงานการศึกษา และผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาและพฤติกรรม พัฒนาเครื่องมือ และวิธีการสื่อสารที่สร้างสรรค์อย่างต่อเนื่อง เพื่อจุดประกายและสร้างแรงจูงใจให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพร่วมกัน ของคนไทยในทุกช่วงวัยผ่าน 3 โครงการหลักๆ ที่เน้นเข้าถึงผู้ปกครอง โรงเรียน และชุมชนทั่วประเทศ       

เริ่มด้วยโครงการเนสท์เล่เพื่อเด็กสุขภาพดี (Nestlé for Healthier Kids) ที่มุ่งจุดประกาย และสร้างแรงบันดาลใจให้พ่อแม่และผู้ดูแลเด็กอายุ 3-12 ปี ร่วมกันเป็นต้นแบบที่ดีเพื่อปลูกฝัง 5 พฤติกรรมสุขภาพพื้นฐาน ได้แก่ การกินอาหารที่หลากหลาย และเพิ่มผักผลไม้ การกินในสัดส่วนที่เหมาะสม การกินอาหารร่วมกันทั้งครอบครัว การดื่มน้ำเปล่าแทนน้ำหวานจัด และการออกกำลังกาย

ผศ.ดร.สุวิมล ทรัพย์วโรบล คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในฐานะที่ปรึกษาโครงการฯ กล่าวว่า “สำหรับเด็กวัยนี้ การปรับพฤติกรรมด้านสุขภาพ ยังสามารถทำได้ง่าย ด้วยการสร้างแรงจูงใจเชิงบวก (Positive reinforcement) ทางโครงการฯ จึงคิดค้นเครื่องมือ เพื่อกระตุ้นการปรับพฤติกรรมโภชนาการของเด็ก ได้แก่ ‘ถาดฮีโร่’ เพื่อช่วยให้ครูและผู้ปกครอง ได้เตรียมอาหารครบ 5 หมู่และติดตามพฤติกรรมการกินของเด็ก

‘เมนูฮีโร่’ เป็นเมนูอาหาร ที่สร้างสรรค์ขึ้นมาให้ทำง่าย ได้สารอาหารครบถ้วน ในปริมาณที่เหมาะสมกับเด็ก และเด็กๆ สามารถช่วยทำได้ ‘ข้อมูลฮีโร่’ เป็นการให้ความรู้ และสร้างแรงบันดาลใจให้ครูและผู้ปกครองผ่าน Facebook และ ‘สติ๊กเกอร์ฮีโร่’ ช่วยสร้างแรงจูงใจเชิงบวก ให้เด็กๆ เมื่อเด็กกินอาหารครบตามหลักโภชนาการในถาด ก็จะได้รับสติ๊กเกอร์ฮีโร่ เพื่อนำไปสะสมและแลกของรางวัลในภายหลัง

ทำให้เด็กสนุก กับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหาร ที่มีประโยชน์อย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้ เพื่อเป็นการสร้างสภาพแวดล้อมรอบตัวเด็ก ให้สอดคล้องกันทั้งที่โรงเรียนและที่บ้าน จึงสนับสนุนให้ทั้งครูและพ่อแม่ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารของตนเองให้ถูกต้องด้วย เพื่อเป็นแบบอย่าง ให้เด็กปฏิบัติตามฮีโร่ต้นแบบของพวกเขานั่นเอง”

ในส่วนของโครงการเด็กไทยสุขภาพดี เป็นโครงการฯ ที่เนสท์เล่เน้นสนับสนุนครู ในการปลูกฝังกระบวนการเรียนรู้ด้านโภชนาการ ที่ถูกต้องให้กับเยาวชนไทยชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 ด้วยการพัฒนาสื่อการเรียนรู้ใหม่ๆ ด้านโภชนาการ ที่เข้ากับยุคสมัยในรูปแบบ Active learning

พร้อมด้วยการบูรณาการแนวคิด ให้การเรียนรู้หลักโภชนาการเป็นเรื่องง่าย สนุก และเด็กๆ สามารถทดลองทำจริงได้ในห้องเรียน ต่อยอดโครงการฯ ในปีนี้ด้วยการร่วมกับภาครัฐและวิทยาลัยการฝึกหัดครู มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร จัดการประกวดสื่อการสอน ภายใต้กรอบเนื้อหา ‘อ่าน-ปรับ-ขยับ-เปลี่ยน’ เพื่อเสริมสร้างความพร้อมของนักศึกษาครู ก่อนลงสนามสอนจริงตามโรงเรียนต่างๆ และนำสื่อที่ชนะการประกวด มาพัฒนาต่อยอด ให้เป็นสื่อสร้างสรรค์ที่โรงเรียนทั่วประเทศ สามารถนำไปปรับใช้ตามบริบทที่เหมาะสมของแต่ละท้องถิ่น   

นายสง่า ดามาพงษ์ นักวิชาการด้านโภชนาการ และที่ปรึกษากรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ในฐานะที่ปรึกษาโครงการเด็กไทยสุขภาพดี กล่าวว่า “ปัจจุบันความรู้ด้านโภชนาการ ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การสอนภายในห้องเรียนสุขศึกษาเท่านั้น แต่ยังสามารถบูรณาการ เข้าไปในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้พื้นฐาน เช่น คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษได้ด้วย

การพัฒนาสื่อการสอนที่สร้างสรรค์ สนุก และทันสมัย ด้วยการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล ที่ตรงใจเด็กรุ่นใหม่  ซึ่งไม่เพียงแต่จะช่วยสร้างการรับรู้เรื่องโภชนาการ ได้ตรงตามความสนใจของเด็กเท่านั้น แต่ยังช่วยกระตุ้นให้เด็ก ปรับพฤติกรรมสุขภาพได้อีกด้วย”

นอกจากสองโครงการ ที่เน้นการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ที่บ้านและโรงเรียนแล้ว เนสท์เล่ยังจัดคาราวานครอบครัวแข็งแรง เพื่อให้ความรู้ด้านโภชนาการ และการดูแลสุขภาพแก่ชุมชนทั่วประเทศตามหลัก 3 อ. (อาหาร ออกกำลังกาย และอารมณ์) ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์ที่สนุกสนาน เข้าถึงทุกวัย และสามารถนำไปปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจำวัน

อาทิ เกมอ่านฉลากโภชนาการ เพื่อให้เลือกผลิตภัณฑ์ได้อย่างเหมาะสม กิจกรรมรำวงย้อนยุค เพื่อสนับสนุนการออกกำลังกาย และกิจกรรมหัวเราะออกเสียง 3 ท่าเพื่อสร้างความสุขทางอารมณ์ โดยนับตั้งแต่ก่อตั้งโครงการฯ จนถึงปัจจุบัน สามารถเข้าถึงประชาชนกว่า 3 ล้านคน ใน 493 อำเภอ จาก 65 จังหวัดทั่วประเทศ

รศ.ดร.ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์ จากคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ความเห็น เกี่ยวกับกิจกรรมเนสท์เล่คาราวาน ที่ดำเนินการมาเป็นปีที่ 10 และได้รับความสนใจมีผู้เข้าร่วมงานครั้งละราว 3,500-5,000 คนว่า

“เป็นกิจกรรมการให้ความรู้ ในการดูแลสุขภาพที่สนุก มาร่วมงานกันได้ทั้งครอบครัว สิ่งสำคัญที่จะทำให้กิจกรรมนี้ประสบความสำเร็จมากยิ่งขึ้น คือการทำความเข้าใจในบริบทที่แตกต่างของแต่ละชุมชน

ทั้งด้านวิถีชีวิต สภาพแวดล้อม ภาษา และวัฒนธรรมแล้วนำมาผนวกเข้ากับเนื้อหา ที่ตั้งใจนำไปสอนผ่านกิจกรรมและเกมต่างๆ จะทำให้เกิดการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ ทำให้ชุมชนเข้าใจ ได้เรียนรู้ และซึมซับเรื่องโภชนาการ ที่ถูกต้องอย่างเธรรมชาติ

อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือ การผลิตสื่อกระตุ้นการรับรู้และเรียนรู้ สร้างความเข้าใจให้เข้ากับชุมชน โดยใช้เรื่องเล่าอ้างอิงจากชีวิตจริงที่ใกล้ตัว และเปลี่ยนคำศัพท์ทางวิชาการ ให้เป็นภาษาท้องถิ่น เพื่อให้ผู้ฟังเข้าถึงเนื้อหา และสามารถจดจำข้อมูลได้ดีขึ้น”

ทั้งหมดนี้คือตัวอย่าง ของแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงบวก ด้วยการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ ซึ่งเนสท์เล่ขับเคลื่อนมาอย่างต่อเนื่อง โดยอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อสร้างแรงจูงใจให้คนไทยทุกช่วงวัย ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อสุขภาพที่ดีได้อย่างยั่งยืน