เกมมิฟิเคชั่นในมุมของการขับเคลื่อนธุรกิจ

www.onlinenewstime.com : เมื่อไม่นานมานี้ เกมโปเกมอนโกถือเป็นปรากฎการณ์ ที่ทำให้ผู้คนหลายล้านคลั่งไคล้ จนต้องพากันออกมาเล่นบนท้องถนน สวนหย่อม และที่สาธารณะในกรุงเทพฯ และที่ต่าง ๆ ทั่วโลก เพื่อตามจับเจ้าตัวมอนสเตอร์ของเกมนี้กันอย่างเพลิดเพลิน

ด้วยการทำให้เกิดประสบการณ์ที่สนุกสนาน และมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างได้ นินเทนโดจึงประสบผลสำเร็จ ที่ทำให้ทุกคนลุกขึ้นมายืดเส้นยืดสายกันมากขึ้น  และทำตัวให้แอ็คทีฟอยู่เสมอ ซึ่งเป็นสิ่งที่บางคน ไม่คิดจะลุกขึ้นมาทำด้วยตัวเอง

ในขณะเดียวกัน ธนาคาร บริษัทประกัน รวมทั้งบริษัทจัดการการลงทุน ก็กำลังนำเทคนิคเกมมิฟิเคชั่น (Gamification) หรือกลไกแบบเกม เข้ามาใช้สร้างบรรยากาศในธุรกิจหลายรูปแบบ เพื่อช่วยสร้างแรงจูงใจให้กับพนักงาน ช่วยการรับพนักงานใหม่ และเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของพนักงาน ให้เข้ากับวัฒนธรรมองค์กรโดยรวม

นนทวัฒน์ พุ่มชูศรี กรรมการผู้จัดการและหัวหน้าสายงานบริการทางการเงิน เอคเซนเชอร์ ประเทศไทย และชารอน ชู กรรมการผู้จัดการ เอคเซนเชอร์ และหัวหน้าสายงานการบริหารทาเลนต์และองค์กร, Greater China บอกว่าแนวคิดที่ว่าองค์ประกอบของเกม จะนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อที่ทำงานได้ ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะทีมงานขายต่าง ๆ ได้นำลีดเดอร์บอร์ด หรือตารางเทียบคะแนน

รวมทั้งกลไกอื่นในแบบเกม มาใช้กระตุ้นให้เกิดการแข่งขันฉันมิตรภาพ และเพิ่มยอดรายได้ แต่เรื่องที่ถือว่าใหม่ก็คือ มีพนักงานจำนวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ที่คุ้นเคยและสนุก กับการเล่นเกมบนมือถือ แท็บเล็ต หรือแล็ปท็อป และการที่คอนเซ็ปต์ของเกม และศัพท์เฉพาะต่าง ๆ ก็ได้รับความนิยมในหมู่พนักงานรุ่นใหม่ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่บริษัทต้องการดึงความสนใจ สร้างการมีส่วนร่วม ให้อินเซนทีฟ และมัดใจพนักงานรุ่นใหม่ ที่คุ้นชินกับโลกดิจิทัล จะให้ความสำคัญกับเกมอย่างจริงจัง

จุดขายเฉพาะตัวของเกมมิฟิเคชั่น คือ ศักยภาพการเรียนรู้จากเกม ค้นหาว่าอะไรดึงให้พนักงานเข้าไปมีส่วนร่วม หรือติดพัน และนำหลักการเหล่านั้น มาปรับใช้ให้เกิดผลที่จับต้องได้ภายใต้สภาพแวดล้อมของธุรกิจ

แน่นอนว่า จะต้องมีอุปสรรคและประเด็นต่าง ๆ ในการพิจารณาว่า ควรจะนำเกมมิฟิเคชั่นมาใช้หรือไม่ หรือจะนำมาใช้กับกระบวนการทำงานภายใน ขององค์กรอย่างไร

แนวทางนี้ไม่ใช่ยาสารพัดนึกสำหรับทุก ๆ สถานการณ์ จึงควรเจาะจงวัตถุประสงค์ ผลที่ต้องการได้รับ และเมตริกการประเมินผลความสำเร็จให้ชัดเจน ขณะเดียวกัน ก็ควรเข้าใจด้วยว่า ไม่ใช่ทุกคนที่จะถูกจูงใจได้จากเทคนิคของเกมแบบเดียวกัน

แม้ว่าจะการนำรูปแบบของเกมมาประยุกต์ใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ จะได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นมาก

แต่เรื่องที่น่าท้าทาย คือ การรักษาระดับกิจกรรมที่เพิ่มขึ้นนี้ ให้คงอยู่ต่อเนื่องในระยะยาว และสร้างคุณค่าให้เกิดขึ้นแก่องค์กร การประเมินตัวกิจกรรม และปฏิสัมพันธ์ที่เพิ่มขึ้น เป็นเพียงยอดของภูเขาน้ำแข็ง จึงควรพิจารณาที่ความร่วมมือ การมีส่วนร่วม ความเข้าใจ การยอมรับ แรงจูงใจ และการปรับเปลี่ยนเชิงพฤติกรรมของพนักงาน อันจะเป็นแนวการประเมินผลกระทบของเกมมิฟิเคชั่นแบบองค์รวม

เราสามารถนำรูปแบบของเกม มาประยุกต์ใช้ปลูกฝังพฤติกรรมต่าง ๆ ที่ช่วยเสริมสร้างวัฒนธรรมที่มีความหมายต่อองค์กร ในด้านการประสานร่วมมือ และการแบ่งปันความรู้ระหว่างกัน สิ่งเหล่านี้จะช่วยขับเคลื่อน ให้เกิดผลิตภาพ ความคิดสร้างสรรค์ นวัตกรรม การพัฒนาวิชาชีพ ความพอใจในงาน

ที่สำคัญที่สุดคือ อัตราการลาออกจากงานลดลง และความสามารถในการทำกำไรเพิ่มขึ้น

ทั้งนี้ มีหลายหลากวิธี ที่บริษัทต่าง ๆ จะนำรูปแบบของเกมมาประยุกต์ใช้ ได้อย่างสร้างสรรค์ เช่น แทนที่จะให้พนักงานทำแบบสำรวจทางออนไลน์ บริษัทน่าจะทำแอปฯ ที่พ่วงเกมมาด้วย ทำให้กิจกรรมสนุก และดึงดูดใจให้มีส่วนร่วม หรือแทนที่จะให้พนักงานดูวิดีโอยาวเหยียด เพื่อเรียนรู้ระเบียบใหม่ ๆ เกี่ยวกับการกำกับดูแล บริษัทก็อาจ สร้างเกมออนไลน์ช่วยประเมินความรู้ของพนักงานและชี้แนะ ในเรื่องที่พวกเขาต้องพัฒนา พร้อมไปกับการสร้างแรงจูงใจ โดยยกย่องชมเชยและให้รางวัลแก่ผู้ที่ทำคะแนนได้สูงกว่า

การนำรูปแบบเกมมาใช้ จะมีประโยชน์เป็นพิเศษ ตอนที่องค์กรต้องการให้พนักงานใส่ใจอยู่กับเมตริกประเมินผลงาน ซึ่งมีความสำคัญในช่วงหนึ่ง ๆ ตัวอย่างเช่น ในช่วงแคมเปญลดราคาวันหยุด หรือในช่วงก่อนครบกำหนดการตรวจสอบระบบงาน การทำให้คนทำงานจดจ่ออยู่กับเรื่องสำคัญได้ จะช่วยให้แต่ละคนบรรลุเป้าหมายส่วนตน ขณะที่บริษัทก็สามารถผลักดันให้เกิดพฤติกรรมและผลลัพธ์ที่ถูกต้องได้ทันท่วงที

ต่อไปนี้คือ 3 กระบวนการที่จะได้รับประโยชน์จากเกมมิฟิเคชั่น พร้อมตัวอย่างที่เห็นได้ชัด

การสรรหาบุคลากร

บริษัทให้บริการทางการเงิน ที่กำลังหาผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรม มารองรับบริการสินเชื่อใหม่บนมือถือ อาจจะโพสต์เกมด้านโค้ดดิงเอาไว้ในแอปฯ ด้านการธนาคาร เมื่อผู้ใช้งานล็อกอินเข้ามาเช็คยอดบัญชี คนที่ได้คะแนนสูงเป็นพิเศษ จะได้รับคำเชิญให้ส่งประวัติส่วนตัว มาสมัครงานด้านเทคโนโลยีกับบริษัท

นอกจากนี้ แฮกกาธอน (Hackathons) ซึ่งเป็นแหล่งรวม นักเขียนโปรแกรม และ นักออกแบบกราฟิก มาทำงานร่วมกันในโครงการต่าง ๆ ก็อาจเป็นทางเลือก ที่ได้รับความนิยมในการค้นหาทาเลนต์ หรือคนที่มีความสามารถโดดเด่น ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ เหมาะกับสิ่งแวดล้อมแบบโลกของเกม ในช่วงท้ายของงานแฮกกาธอน ได้จัดเวลาไว้ให้สปอนเซอร์สัมภาษณ์งาน หรือพิจารณารับทีมที่นำเสนอแนวคิดโครงการได้ถูกใจ เข้าทำงานได้ ในเวลาเดียวกัน บริษัท ก็ได้เรียนรู้เกี่ยวกับทักษะที่แท้จริง ของทีมเหล่านั้นมากขึ้น และเห็นได้ว่าจะนำมาใช้ในการทำงานอย่างไร

การฝึกอบรม

เมื่อมีการคุกคามความปลอดภัยทางไซเบอร์ และประเด็นปัญหาเรื่องการคุ้มครองข้อมูลมากขึ้น บริษัทประกันจึงต้องมั่นใจได้ว่า ศูนย์บริการข้อมูลลูกค้า ที่คนทำงานล้วนเป็นพนักงานในวัยหนุ่มสาว ผู้ซึ่งต้องรับมือกับประเด็นนี้ ตระหนักดีถึงนโยบาย และแนวทางต่าง ๆ ด้านความปลอดภัยของข้อมูล และปฏิบัติตามเรื่องดังกล่าวอย่างเคร่งครัด บริษัทสามารถนำเทคนิคต่าง ๆ มาใช้ เช่น การเล่นเกมในหน่วยงาน เกมออนไลน์ และการเล่นเกมจำลองด้วยตนเอง เพื่อดึงความสนใจ ให้อยู่กับโปรแกรม “ความปลอดภัยด้านข้อมูล” ไปตลอดจนจบโปรแกรม หนึ่งในเกมเหล่านั้น อาจเป็นเกมตอบปัญหาออนไลน์ ในแนวปฏิบัติภารกิจ ที่มีระดับความยากหลายระดับ ให้ผู้เล่นเล่นได้ ทั้งทางคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ และอุปกรณ์เคลื่อนที่

การบริหารผลการปฏิบัติงาน

เทคนิคเกมมิฟิเคชั่น อาจนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์ กับทั้งกระบวนการการบริหารผลการปฏิบัติงาน เพราะไม่เพียงแต่จะเป็นเครื่องมือ ที่แสดงให้เห็นความสำเร็จของงานและพฤติกรรมได้ดีขึ้นและชัดเจนขึ้น แต่ยังช่วยสร้างการมีส่วนร่วม ในแง่ที่พนักงานสามารถชื่นชมเพื่อนร่วมงานได้อย่างเปิดเผยขึ้น เกิดปฏิสัมพันธ์กันมากขึ้นในองค์กร ผู้จัดการฝ่ายต่าง ๆ ก็สามารถให้รางวัล หรือเหรียญชมเชยในแต่ละครั้ง ที่พนักงานสามารถปฏิบัติภารกิจได้ลุล่วง หรือบรรลุเป้าหมายที่วางไว้ได้ เป็นการค่อย ๆ สร้างเส้นทางสู่ความสำเร็จ และช่วยเสริมสร้างกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของพนักงาน และการประเมินผลงานในช่วงสิ้นปี

การนำรูปแบบเกมมาใช้ ในด้านทรัพยากรมนุษย์ ได้พัฒนาขึ้นมาก ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่ก็ยังคงเป็นช่วงเริ่มต้น เกมและการนำรูปแบบเกมมาประยุกต์ใช้ ได้เข้ามาเปลี่ยนประสบการณ์ของคนทำงาน ในแวดวงทรัพยากรมนุษย์และพนักงาน ที่ได้สัมผัสกับกระบวนการบริหารทรัพยากรมนุษย์ในแนวทางใหม่ ๆ

ซึ่งแน่นอนว่าจะมีการพัฒนา และเติบโตต่อเนื่อง ไปอีกในหลายปีข้างหน้า พร้อมกับมีการนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาใช้แพร่หลายมากขึ้น เช่น ความเป็นจริงเสมือน (VR) และความเป็นจริงเสริม (AG) และรวมถึงใช้อนาลิติกส์มากขึ้น เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้มา จากกระบวนเกมมิฟิเคชั่น ที่เป็นประโยชน์ต่อการคัดสรร หรือพัฒนาทรัพยากรบุคคลนั่นเอง