Onlinenewstime.com : “ฟิวเจอร์เทลส์ แล็บ” (FutureTales Lab by MQDC) เผย 10 ปรากฏการณ์ที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมไทย ในระยะเวลา 15 ปีข้างหน้า ทุกมิติทั้งเพศสภาพ สังคม ครอบครัว เศรษฐกิจ การเมือง และวัฒนธรรม
การทำงานในอนาคตที่ไม่มีข้อจำกัดด้านอายุ (Ageless Workplace) อีกต่อไป เป็นการทำงานเพื่อเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ ตอบโจทย์การทำงานโลกอนาคต ทำความเข้าใจ “อัตลักษณ์ทางเพศที่ลดบทบาทลง” และ “ครอบครัวสะท้อนความหลากหลาย”
ดร. การดี เลียวไพโรจน์ หัวหน้าคณะที่ปรึกษาฟิวเจอร์เทลส์ แล็บ บริษัทแมกโนเลีย ควอลิตี้ ดีเวล็อปเม้นต์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด (FutureTales Lab by MQDC) เปิดเผยว่า ศูนย์วิจัยอนาคตศึกษา ฟิวเจอร์เทลส์แล็บ มุ่งศึกษา วิเคราะห์ และรวบรวมข้อมูลที่สำคัญต่ออนาคต เพื่อนำเสนอปรากฏการณ์ที่สำคัญของสังคม ไปสู่การคาดการณ์ทางออกสำหรับอนาคตที่พึงประสงค์ร่วมกันของมนุษยชาติ ให้ตอบโจทย์ For all Well-being
จึงเป็นที่มาของการพัฒนางานวิจัย ครอบคลุมมิติอนาคตทั้งด้านความเป็นอยู่ การเรียนรู้ วิกฤตสิ่งแวดล้อม หรือแม้กระทั่งเทคโนโลยีและโรโบติกส์อีกด้วย จากงานวิจัยด้านการคาดการณ์อนาคตล่าสุด พบว่า สังคมไทยในอนาคต จะมีการปรับตัวเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญในหลากหลายมิติ รวมถึงความหลากหลายของอัตลักษณ์ทางเพศมากขึ้น
ด้าน ดร.ภัณณิน สุมนะเศรษฐกุล ผู้อำนวยการวิจัยด้านการคาดการณ์อนาคต ฟิวเจอร์เทลส์ แล็บ บริษัทแมกโนเลีย ควอลิตี้ ดีเวล็อปเม้นต์ คอร์ปอเรชั่น จำกัด (FutureTales Lab by MQDC) กล่าวว่า ได้ทำการวิเคราะห์คาดการณ์อนาคต เกี่ยวกับปรากฏการณ์ในสังคมไทยที่จะเปลี่ยนแปลงไป เพื่อตอบโจทย์การวิจัยเรื่องอนาคตของการใช้ชีวิตของคนไทย
โดยการศึกษาครั้งนี้ วิเคราะห์ผ่านการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย จากในอดีตย้อนหลัง จนถึงปรากฏการณ์ในปัจจุบัน ผ่านการวิเคราะห์ด้วยวิธีการศึกษาเทรนด์แนวโน้ม เพื่อนำเสนอภาพสังคมหลากหลายมิติที่เป็นไปได้ในอนาคต โดยครอบคลุมด้านเพศสภาพ สังคม วัฒนธรรม ครอบครัว เศรษฐกิจ และการเมือง ซึ่งสามารถสรุปการวิเคราะห์ได้เป็น 10 ปรากฏการณ์สำคัญ ดังนี้
อาชีพในอนาคต ที่ไม่มีวันเกษียณ
ปรากฏการณ์ด้านการพัฒนาสายงานและอาชีพในอนาคตนั้น อาจนำไปสู่การที่ไม่มีอายุสำหรับการเกษียณ การกำหนดอายุสำหรับเกษียณ จะกลายเป็นข้อตกลงระหว่างนายจ้างและลูกจ้างเป็นหลัก เพราะรูปแบบการทำงานในอนาคตนั้น สะท้อนความเป็นไปได้ของสถานที่ทำงาน ในรูปแบบที่ไม่มีข้อจำกัดด้านอายุ (Ageless Workplace) อีกต่อไป เสมือนการไปทำงาน คือการไปเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ เพื่อตอบโจทย์การทำงานโลกอนาคตด้วยเช่นกัน
ความเชี่ยวชาญสู่โลกอนาคต
เนื่องด้วยการแข่งขันที่สูงมากขึ้น ทำให้การพัฒนาความเชี่ยวชาญของคนยุคถัดไป จะอยู่ในรูปแบบการเรียนเพื่อวุฒิการศึกษา ไปพร้อมกับการสร้างแบรนดิ้งความเชี่ยวชาญของตนเอง ผ่านช่องทางออนไลน์หรือช่องทางอื่นๆไปพร้อมกัน
อัตลักษณ์ทางเพศที่ไม่สำคัญอีกต่อไป
ปรากฏการณ์ด้านเพศสภาพในอนาคตนั้น ถูกคาดการณ์ว่าอาจไม่มีความสำคัญอีกต่อไป มีการมองข้ามเรื่องอัตลักษณ์ทางเพศของคน โดยให้ความสำคัญ กับเรื่องทักษะความสามารถและความเป็นมนุษย์เป็นหลัก และเริ่มมีความแตกต่างทางเพศสภาพ ที่เปลี่ยนไปมากกว่าเพียงแค่สองเพศเท่านั้น เป็นกลุ่มหลากหลายทางเพศ (LGBTQ+) หรือมากกว่า กรณีตัวอย่าง การจำแนกเพศของผู้ใช้ในโลกออนไลน์ สามารถจำแนกแบ่งเพศได้มากถึง 58 ลักษณะ [1] เพื่อสะท้อนความเป็นตัวตน ของคนในยุคปัจจุบันให้มากที่สุด
ครอบครัวสะท้อนความหลากหลายในอนาคต
การยอมรับความหลากหลายทางเพศสภาพที่เพิ่มขึ้น จะนำไปสู่ครอบครัวในอนาคต ที่จะมีทั้งคู่สมรสข้ามเพศที่เป็นทั้งแม่-พ่อในครอบครัวเดียวกัน พ่อแม่ที่เป็นคู่ชาย รักชาย หรือ คู่หญิงรักหญิง หรือแม้กระทั่งความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ด้านการเจริญพันธุ์ ที่จะนำไปสู่การเป็นพ่อหรือแม่เลี้ยงเดี่ยวมากขึ้น ต่างจากภาพครอบครัวในอดีตที่มักอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวใหญ่ ทั้งพ่อแม่ลูก และปู่ย่าตายาย
ภาวะผู้นำในอนาคต
ต่อเนื่องและเป็นไปในแนวทางเดียวกัน กับความเปลี่ยนแปลงด้านการยอมรับทางเพศสภาพในอนาคต ที่ไม่มีความแตกต่างทางอัตลักษณ์ทางเพศเช่นในอดีต ภาพของผู้นำในยุคถัดไป จะไม่ได้ยึดติด กับลักษณะแบบชายเป็นใหญ่เหมือนสังคม (Patriarchal Leader) โดยในปัจจุบัน เริ่มมีแนวโน้มและพัฒนาการไปสู่ความหลากหลายของผู้นำมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นผู้นำที่เป็นหญิง เกย์ ผู้หญิงข้ามเพศ และผู้ชายข้ามเพศ
กฏหมายกับความสัมพันธ์ของคนและเทคโนโลยี
ในอนาคตจะมีการเปิดใจยอมรับ ความสัมพันธ์ระหว่างคนและเทคโนโลยีที่มีมากขึ้น และอาจนำไปสู่การปรับกฏหมาย เรื่องการยอมรับความสัมพันธ์ของคู่สมรส ระหว่างมนุษย์และปัญญาประดิษฐ์ได้ เนื่องด้วยการพัฒนาปรับปรุงของเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ที่สูงมากขึ้น
อนาคตสะท้อนเชื้อชาติที่มีความเป็นลูกผสม
ความเปลี่ยนแปลงสู่การเป็นลูกครึ่ง หรือการแต่งงานมีคู่ครองข้ามเชื้อชาติ หรือข้ามประเทศ จนมีทายาทหรือคนรุ่นถัดไปในสังคมไทย ที่มีพื้นฐานหลากหลายเชื้อชาติ จนกลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้นกว่าเดิม จากตัวเลขเลขทางสถิติที่ผ่านมา ในไทยพบว่า ชาวต่างชาติในภาคอีสานประมาณ 27,357 คนนั้น กว่า 90 เปอร์เซ็นต์ แต่งงานกับผู้หญิงไทย [2] โดยสอดคล้องไปกับแนวโน้มที่เพิ่มขึ้นถึงสามเท่า ในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมาจาก 12,088 ไปถึง 38,403 สำหรับการขอวีซ่าคู่หมั้น ชาวต่างชาติของสหรัฐอเมริกา [3] ซึ่งสภาพการณ์นี้ต่างจากภาพอดีต ที่คนในประเทศที่มีความเป็นไทยที่ชัดเจน หรือยุคปัจจุบันที่ผู้นำหลายภาคส่วนที่มีเชื้อสายไทย-จีนเป็นหลัก
ปรากฏการณ์ฮ่องเต้น้อย
หมายถึง กลุ่มเด็กที่เพิ่งเกิดหรือกำลังจะเกิดในอนาคต เนื่องด้วยแนวโน้มของเด็กที่จะเกิดน้อยลงเรื่อยๆ ทำให้สมาชิกในครอบครัว ทุ่มเทให้ความสำคัญกับเด็กเกิดใหม่เป็นอย่างมาก ต่างจากอดีต ที่จะเน้นความสำคัญไปที่กลุ่มวัยทำงานหรือวัยกลางคน ที่เป็นกลุ่มขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ เป็นหลัก ส่วนปัจจุบันจะเน้นการให้ความสำคัญ กับกลุ่มผู้สูงวัยที่มีจำนวนเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งหากได้รับการปรับเปลี่ยนทักษะ (Reskill) จะเกิดแนวโน้มที่จะกลับเข้าสู่ตลาดแรงงานอีกครั้ง แต่ภาพอนาคต จะเน้นไปที่กลุ่มเด็กตามปรากฏการณ์ “ฮ่องเต้น้อย” ซึ่งมีกรณีศึกษาจากประเทศจีน [4] ที่สมาชิกในครอบครัวทั้งปู่ย่าตายาย พ่อแม่จะดูแลเด็กเล็กสมาชิกใหม่คนเดียวของบ้าน เนื่องด้วยแนวโน้มจำนวนของเด็ก ที่จะเกิดนั้นน้อยลงไปทุกปี
การเติบโตของเมืองรองตามภูมิภาค
การแบ่งภูมิภาคในอนาคต จะพัฒนาตามรูปแบบการขยายของเมืองรองมากขึ้น ตามเส้นทางการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนความเร็วสูง ที่เชื่อมต่อไทยและประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาค ภาพการเติบโตของเมืองรองในอนาคตนั้น พัฒนามาจากการแบ่งส่วนภูมิภาคในอดีต ที่ให้ความสำคัญ ในรูปแบบเมืองหลักของแต่ละส่วนภูมิภาค เช่น เชียงใหม่ เป็นเมืองหลักของภาคเหนือ
อนาคตการเมืองสะท้อนรูปแบบกลุ่ม
อนาคตการเมืองสะท้อนรูปแบบกลุ่ม มีความเป็นไปได้ของการเมืองในอนาคต สะท้อนรูปแบบกลุ่มคน ที่มีความสนใจประเด็นใกล้เคียงกัน (Clan Based Politics) เช่น ประเด็นสิ่งแวดล้อม หรือประเด็นหลักของการอยู่อาศัยของชุมชนกับนวัตกรรม เป็นต้น
“ทั้งหมด คือ 10 ปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงสำคัญของสังคมไทยในอนาคต เพื่อเป็นการรองรับการเปลี่ยนแปลงด้านสังคม ที่นับวันจะมีความซับซ้อนและความหลากหลายมากขึ้น การศึกษาวิจัยที่เกี่ยวข้องจึงมีความจำเป็น เพื่อช่วยในการออกแบบระเบียบ หรือกฏหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นการตอบโจทย์การเปลี่ยนแปลง ที่ซับซ้อนขึ้นของสังคมในอนาคต” ดร.ภัณณิน กล่าวทิ้งท้าย
ข้อมูลอ้างอิง:
1 https://abcnews.go.com/blogs/headlines/2014/02/heres-a-list-of-58-gender-options-for-facebook-users
2 http://www.cps.chula.ac.th/newcps/hot_news_detail.php?id=160
3 https://www.marketwatch.com/story/this-country-sent-the-most-foreign-fiancees-to-the-us-in-2016-2017-04-05
4 https://www.independent.co.uk/news/world/asia/one-child-policy-chinas-army-of-little-emperors-8446713.html